خلاصه زندگی نامه هومر

معنی هومر یا هومر یعنی چه؟

هومر حماسه‌سرای بزرگ یونانی در قرن هشت پیش از میلاد است. از هومر به‌عنوان اولین خالق حماسه‌ها و افسانه‌های یونانی یاد می‌شود. مهم‌ترین آثار وی «ایلیاد» و «اودیسه» نام دارند که سرآغاز داستان‌های اساطیری یونانی محسوب می‌شوند؛ درواقع تمام آنچه از افسانه‌ها، اساطیر و خدایان یونانی می‌دانیم حاصل داستان‌هایی است که هومر سروده است. این دو داستان نه‌تنها به بیان افسانه‌های یونان باستان می‌پردازد، بلکه با آموزه‌های اخلاقی و ارزش‌های عملی که بیان می‌کند، پایه و اساس اخلاق در دوران کلاسیک تا پیش از ظهور امپراتوری روم و گسترش مسیحیت بوده است. هرچند اطلاعات کمی درباره سرگذشت و زندگی شخصی هومر وجود دارد؛ اما به گفته هرودوت، تاریخ‌نگار بزرگ دوران باستان، وجود شخصی به نام هومر حقیقتی انکارناپذیر است و وی در قرن‌های هشت و نه پیش از میلاد در شهر اسمیرنای یونان زندگی می‌کرد. هومر در اواخر عمر بینایی خود را از دست می‌دهد و این قضیه دست‌مایه مجسمه‌سازان برای ساخت سردیس‌هایی از هومر با چشمان بسته شده است.

زندگی‌نامه هومر

احتمالاً هومر در اواخر قرن نه و اوایل قرن هشت پیش از میلاد زندگی می‌کرد. وی در شهر اسمیرنای یونان (قسمتی از ترکیه امروزی) به دنیا آمد که آن زمان تحت سلطه‌ی آتن بود. گفته می‌شود که هومر افسانه‌ها و داستان‌هایی که می‌شنید را در قالب داستان‌های منسجم به نگارش درآورده است و این داستان‌ها زاده تخیل خود وی نبوده است. حتی برخی بر این باورند که این آثار اصلاً متعلق به هومر نبوده و وی این داستان‌ها را از نویسنده اصلی دزدیده است. باتوجه‌به این که هرودوت در آثار خود از هومر به‌عنوان شاعری پرآوازه یاد می‌کند، این ادعا نمی‌تواند چندان صحیح باشد. به‌هرحال، آثار هومر به آثاری جاودان در ادبیات جهان تبدیل شده است و توانسته‌اند نام هومر را تا به امروز زنده نگه دارند. ازاین‌رو به هومر بزرگ‌ترین شاعر عهد عتیق گفته می‌شود.

با این که اطلاعات دقیقی از زندگی هومر در دسترس نیست و هرآنچه که از وی می‌دانیم نتیجه روایت‌هایی است که افراد مختلف جمع‌آوری کرده‌اند و البته برای آن‌ها نیز سند و مدرک تاریخی دقیقی وجود ندارد، بااین‌حال دقیق‌ترین چیزی که از هومر می‌دانیم این است که وی به سفر بسیار علاقه داشته و با این که در اواخر عمر، بینایی خود را از دست می‌دهد، دست از سفرکردن برنمی‌دارد. برخی گمان دارند هومر در این سفرها اشعار خود را با نواختن چنگ به گوش مردم می‌رساند.

آثار شاخص

از هومر دو اثر مهم به نام‌های «ایلیاد» و «اودیسه» به‌یادگارمانده و اولین آثار مربوط به اساطیر یونانی محسوب می‌شوند و تمامی آثاری که پس از آن درباره افسانه‌های یونانی نوشته شده، از ایلیاد و اودیسه هومر الهام گرفته‌اند. ایلیاد و اودیسه از بیست و هشت هزار بیت تشکیل شده و هر کتاب بیست و چهار بخش دارد.

با این که سبک نوشتاری ایلیاد و اودیسه با هم متفاوت است و حتی این شایعه را مطرح کرده که این دو اثر متعلق به یک نفر نمی‌تواند باشد؛ اما ارسطو نظری در این باره دارد که به‌احتمال زیاد درست به نظر می‌رسد. ارسطو درباره هومر این فرضیه را مطرح می‌کند که احتمالاً ایلیاد را در اوایل جوانی سروده و اودیسه مربوط به دوران پیری هومر است. بررسی زبان‌شناسان امروزی نیز تا حدی این موضوع را تایید می‌کند که ایلیاد قبل از هومر سروده شده است. ایلیاد یک اثر تراژیک است و اودیسه در قالب تراژدی کمدی نوشته شده است.

موضوع اصلی داستان ایلیاد درباره جنگ تروآ و لشکرکشی آگامنون برای برگرداندن همسرش، هلن، است؛ اما بیشتر داستان بر یک اسطوره معروف یونانی به نام آشیل متمرکز است. هومر آشیل را پسر یک الهه معرفی می‌کند که دارای تمام صفات برتر مردانه است. آشیل درواقع تجسم یک قهرمان یونانی است و تضادی که در زندگی و تصمیمات او دیده می‌شود، حال و هوای تراژیکی به داستان می‌بخشد و بیانگر اندیشه یونانیان در آن زمان است. علاوه بر آشیل، قهرمانان اسطوره‌ای دیگر همچون هکتور، ادیسه و بسیاری از خدایان کوه المپ نیز در این داستان به تصویر کشیده شده‌اند و ویژگی‌های شخصیتی هرکدام از آن‌ها نیز بیان شده است.

ادیسه اثر دیگر هومر است که بر اتفاقات پس از جنگ تروآ و بازگشت ادیسه از این جنگ می‌پردازد. ادیسه که در زمان جنگ تروآ نقش مهمی در میانجی‌گری میان آگامنون و آشیل داشت و به‌واسطه هوش و ذکاوت خود توانست از این جنگ و اتفاقاتی که در آینده برایش رخ می‌دهد جان سالم به در ببرد.

با مطالعه خلاصه زندگی نامه هومر و آثار هومر ممکن است این گونه به نظر برسد که همه‌ی اتفاقات ناشی از تخیل نویسنده بوده است و حتی برخی گمان می‌کردند شهر تروآ وجود خارجی ندارد. بعد از نیمه دوم قرن نوزدهم با حفاری‌هایی که در منطقه صورت گرفت، شهری پیدا شد که با توصیفات هومر همخوانی داشت و مورخان شواهد و مدارکی به دست آوردند که اثبات می‌کرد این شهر همان شهر تروآ است که هومر از آن سخن گفته است. در داستان‌های هومر راجع به آداب، سنت‌ها، مشاغل، خانه‌ها، ابزار کار و سلاح یونانیان باستان به‌تفصیل صحبت شده که می‌تواند به‌عنوان منبع تاریخی نیز مورداستفاده قرار بگیرد.

تاثیر آثار هومر بر ادبیات جهان

از آثار هومر برای مطالعه تاریخ یونان باستان در قرن‌های 11 تا 9 قبل میلاد استفاده می‌شود و به‌قدری این آثار ارزش تاریخی دارند که به این دوره از تاریخ، دوره هومری گفته می‌شود.